Επιπτώσεις για τα ασυνόδευτα παιδιά από την προτεινόμενη «Βελτίωση Μεταναστευτικής Νομοθεσίας, τροποποίηση διατάξεων των νόμων 4636/2019 (A’ 169), 4375/2016 (A’ 51), 4251/2014 (Α’ 80) και άλλες διατάξεις»
Αξιότιμοι κύριοι βουλευτές και κυρίες βουλεύτριες,
Θα θέλαμε να εκφράσουμε την ικανοποίησή μας για κάποιες αλλαγές που επήλθαν μετά τη δημόσια διαβούλευση και να σας παραθέσουμε συγκεκριμένα θέματα που συνεχίζουν να μας απασχολούν ιδιαίτερα, με αντίστοιχες προτάσεις μας για βελτίωση των προτεινόμενων νέων διατάξεων.
Το άρθρο 5, παράγραφος 1, προτείνει η πλήρης καταγραφή αιτήσεων ασύλου να γίνεται και από τις Περιφερειακές Υπηρεσίες Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Η διαδικασία της καταγραφής είναι πολύ σημαντική και επιβάλλεται να γίνεται από εξειδικευμένες αρχές, αρμόδιες για την εξέταση της αίτησης διεθνούς προστασίας, δηλαδή την Υπηρεσία Ασύλου. Έτσι, διασφαλίζεται η σωστή αποτύπωση των στοιχείων των αιτούντων, όπως και οι λόγοι για τους οποίους αιτούνται άσυλο. Επίσης, η Υπηρεσία Ασύλου είναι το μόνο αρμόδιο όργανο για την παροχή των προβλεπόμενων εγγράφων, καθώς και τη διεκπεραίωση των αιτήσεων οικογενειακής επανένωσης. Η εξουσιοδότηση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Υποδοχής και Ταυτοποίησης να πραγματοποιούν την πλήρη καταγραφή των αιτήσεων δεν διασφαλίζει τις απαραίτητες εγγυήσεις, καθόσον δεν προκύπτει από το σχέδιο νόμου αν το προσωπικό θα έχει λάβει ειδική κατάρτιση, και μπορεί να οδηγήσει σε περιπτώσεις όπου δεν χορηγούνται τα απαιτούμενα έγγραφα, θέτοντας σε κίνδυνο το δικαίωμα υποβολής αίτησης για οικογενειακή επανένωση, που είναι κρίσιμο για τα ασυνόδευτα παιδιά.
Προτείνουμε την απόρριψη του αρ. 5, παρ. 1 εφόσον δεν διασφαλίζεται η εξειδικευμένη κατάρτιση το προσωπικού των Περιφερειακών Υπηρεσιών Υποδοχής και Ταυτοποίησης.
Το άρθρο 15, με την προβλεπόμενη τροποποίηση της παραγράφου 10 του άρθρου 83 του ν. 4636/2019, αφαιρεί την εξαίρεση των ασυνόδευτων παιδιών από την ταχύρρυθμη διαδικασία εξέτασης ασύλου. Η ρητή και απόλυτη εξαίρεση των ασυνόδευτων παιδιών από την ταχύρρυθμη διαδικασία, πρέπει να επαναφερθεί. Μειωμένες διαδικαστικές εγγυήσεις, όπως αυστηρότερες προθεσμίες και εξαιρέσεις από το δικαίωμα παραμονής στην Ελλάδα κατά την εξέταση της προσφυγής, αντιβαίνουν την αρχή του βέλτιστου συμφέροντος των παιδιών.
Προτείνουμε την τροποποίηση της παραγράφου 10 του άρθρου 83 του ν. 4636/2019, ως εξής: «Αιτήσεις διεθνούς προστασίας ασυνόδευτων ανηλίκων δεν εξετάζονται σε καμία περίπτωση με την ταχύρρυθμη διαδικασία».
Το άρθρο 27 απαγορεύει την αναπομπή υποθέσεων από την Αρχή Προσφυγών στην Υπηρεσία Ασύλου, συνιστώντας αδικαιολόγητη μείωση των βαθμών δικαιοδοσίας από τη διαδικασία ασύλου.
Προτείνουμε την κατάργηση της διάταξης και την πρόβλεψη για αναπομπή στον πρώτο βαθμό, δεδομένων ειδικά των περιπτώσεων όπου υπάρχουν προφανή λάθη ή έλλειψη διαδικαστικών εγγυήσεων κατά την εξέταση αιτημάτων ασύλου.
Το άρθρο 60, παράγραφος (ε), καταργεί τη δυνατότητα των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών να κάνουν παραπομπές στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για την έκδοση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Όσον αφορά τα ασυνόδευτα παιδιά των οποίων το αίτημα έχει απορριφθεί σε δεύτερο βαθμό, είναι επιβεβλημένη μία σχετική νομοθετική πρόβλεψη για τη νόμιμη παραμονή τους στη χώρα μέχρι την ενηλικίωσή τους. Η διάταξη, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα παραπομπής για έκδοση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους είναι ευεργετική και αποτελεί σανίδα σωτηρίας για τα παιδιά που έχουν ήδη αναπτύξει δεσμούς με την Ελλάδα και έχουν ενσωματωθεί. Περαιτέρω, βάσει της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι υποχρέωση της Ελλάδας να λαμβάνει υπόψη την αρχή του βέλτιστου συμφέροντός τους, το οποίο δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά η παράτυπη παραμονή τους μετά την πλήρη και τελεσίδικη απόρριψη του αιτήματος διεθνούς προστασίας τους. Ταυτόχρονα θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για ανθρωπιστικό καθεστώς για τα παιδιά που ενηλικιώνονται και έχουν συμμετάσχει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε διαδικασίες κοινωνικής ένταξης, έχουν ζήσει μεγάλο χρονικό διάστημα στη χώρα και έχουν αναπτύξει ιδιαίτερους δεσμούς.
Προτείνουμε την απόρριψη της παραγράφου ε΄ του άρθρου 60.
Κύριοι βουλευτές και κυρίες βουλεύτριες, αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη βελτίωσης των διαδικασιών για την επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής διεθνούς προστασίας, στην οποία αποσκοπεί το νέο Σχέδιο Νόμου. Ταυτόχρονα όμως, είναι πολύ σημαντικό να μην αφαιρεθούν κατοχυρωμένες εγγυήσεις για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ασυνόδευτων παιδιών που βρίσκονται στη χώρα μας, καθώς αυτά ακριβώς τα δικαιώματα καλείται η μεταναστευτική νομοθεσία να διασφαλίσει. Τα ασυνόδευτα παιδιά θα πρέπει να αντιμετωπίζονται πρωτίστως ως παιδιά.
Είμαστε στη διάθεσή σας για περισσότερες πληροφορίες,
Με εκτίμηση,
Οι οργανώσεις:
ΑΡΣΙΣ- Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Γιατροί του Κόσμου
Δανικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
Defence for Children International Greece
Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
ELIX
Equal Rights Beyond Borders
Faros
Help Refugees/ Choose Love
HIAS Ελλάδος
HumanRights360
International Rescue Committee (IRC)
Legal Centre Lesvos
ΜΕΤΑδραση
Refugee Legal Support
Praksis
Solidarity Now
Terre des hommes Hellas
