Αξιοσημείωτη απήχηση είχαν τα διαδικτυακά εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο του 2023 και διοργανώθηκαν από την HumanRights360 στο πλαίσιο του Πακέτου Εργασίας 4 (WP4) του έργου PISTE, χρηματοδοτούμενου από το Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF).
Το πρόγραμμα, έχοντας ως βασικό άξονα την ενίσχυση μιας ολοκληρωμένης και συμμετοχικής προσέγγισης, περιλαμβάνει τρία εργαστήρια κοινού σχεδιασμού, στα οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι διαφορετικών μεταναστευτικών ομάδων και συλλόγων καθώς και μεμονωμένα άτομα που δραστηριοποιούνται στο πεδίο. Τα ευρήματα των εργαστηρίων θα χρησιμοποιηθούν για τη συγγραφή μιας Λευκής Βίβλου αναφορικά με τη συμμετοχή των μεταναστών και την υποδοχή των κοινοτήτων στις μικρές και μεσαίου μεγέθους πόλεις της Ευρώπης.
Στη σειρά εργαστηρίων συμμετείχαν οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, φορείς ένταξης και πολιτικής και βασικοί παράγοντες από δημόσιους φορείς, για να συζητήσουν θέματα συμπερίληψης και συμμετοχής μεταναστών και προσφύγων, ιδιαίτερα των ασυνόδευτων ανηλίκων (UAMs), σε μικρού ή μεσαίου μεγέθους πόλεις. Τα εργαστήρια είχαν ως στόχο τον εντοπισμό προκλήσεων, τη διερεύνηση πιθανών λύσεων και την επισήμανση των υφιστάμενων καλών πρακτικών που θα μπορούσαν να αναπαραχθούν για τη βελτίωση της διαδικασίας ένταξης των Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν και η Διευθύντρια της δομής φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων στο Δήμο Βοΐου, όπου τρέχει το πρόγραμμα. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και εργάστηκαν σε συγκεκριμένους θεματικούς τομείς, που προέκυψαν από τη συζήτηση ως οι πιο κρίσιμοι για την προώθηση της ένταξης και της συμμετοχής στις μικρές και μεσαίου μεγέθους πόλεις:
Ποιες ενέργειες πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση της περιορισμένης ικανότητας των μικρών Δήμων να αναλάβουν δραστηριότητες συγκέντρωσης κεφαλαίων με στόχο την ένταξη των ασυνόδευτων ανηλίκων; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ζωής σε μια μικρή πόλη όπου οι ευκαιρίες ένταξης είναι σπάνιες για τους ασυνόδευτους ανηλίκους; Ποια είναι η πρόβλεψη εφαρμογής ενός αποτελεσματικού συστήματος επιτροπείας στο άμεσο μέλλον; Ποιες ενέργειες πρέπει να ληφθούν για να ενισχυθεί μια τυπική εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς; Ποιες είναι οι προπαρασκευαστικές ενέργειες και διατάξεις για την ομαλή μετάβαση των ανηλίκων στην ενηλικίωση; Ποιες είναι οι ενέργειες που πρέπει να λάβουν οι τοπικές αρχές των μικρομεσαίων πόλεων για τη δημιουργία ή την ενίσχυση της διαδικασίας ένταξης των ασυνόδευτων ανηλίκων;
Τα ευρήματα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Μεταξύ άλλων, οι συμμετέχοντες τόνισαν τον κεντρικό ρόλο των κοινωνικών υπηρεσιών των Δήμων στη διαδικασία ένταξης των ασυνόδευτων ανηλίκων και την ομαλή μετάβασή τους στην ενηλικίωση. Η ομάδα εργασίας τόνισε την ανάγκη για σαφή και διαφανή σχεδιασμό του ταξιδιού ένταξης κάθε παιδιού, ξεκινώντας από την καταγραφή τους. Τόνισαν επίσης τη σημασία των επαρκών και προσβάσιμων κοινωνικών υπηρεσιών που μπορούν να παρέχουν καθοδήγηση και ψυχολογική υποστήριξη, τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και εντός των δομών φιλοξενίας. Μια άλλη σημαντική παρατήρηση ήταν ότι οι μικρές και μεσαίου μεγέθους πόλεις συχνά στερούνται επίσημων οργανωμένων κοινοτήτων μεταναστών ή ενώσεων που μπορούν να συμβάλουν στην ένταξη των ασυνόδευτων ανηλίκων. Οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν την αναγκαιότητα ανάπτυξης διεθνικών, διαπολιτισμικών και διαθρησκειακών δικτύων που εκπροσωπούν κάθε κοινότητα, υποστηρίζουν τα συμφέροντά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία ένταξης. Επιπλέον, έγιναν συστάσεις για την διεύρυνση των δικαιωμάτων στους μετανάστες, όπως η παραχώρηση του δικαιώματος ψήφου σε τοπικό επίπεδο, με σκοπό την προώθηση της ενσωμάτωσης και συμμετοχής στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Συνολικά, οι συμμετέχοντες ήταν πολύ ικανοποιημένοι με το πλαίσιο και τη συμμετοχή τους στο εργαστήριο, καθώς μπόρεσαν να παράσχουν πολύτιμες γνώσεις, ενισχύοντας τη συνεργασία και τον διάλογο, με στόχο τη δημιουργία ενός πιο συμπεριληπτικού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τους ασυνόδευτους ανηλίκους σε μικρού και μεσαίου μεγέθους πόλεις.
